Acılar içinde çok güçlü, sadakatsizlikler içinde çok aşık, renklerin arasında, saçı çiçek kokulu güzel Frida… Çektiği bedensel ve ruhsal acılara rağmen yaşamaktan hiçbir zaman vazgeçmemiş güçlü mü güçlü bir kadın.
Gerçek adı Magdalena Carmen Frida Kahlo Calderon olan, saçlarından çiçekleri eksik olmayan, acılarını boyalarla hafifletmeye çalışan bir ressam Frida.
Dört kız çocuğu bulunan bir ailenin üçüncü çocuğu olarak 6 Temmuz 1907 yılında, Mexico City’nin güneyindeki Coyoacan’da dünyaya gelmiştir. Ama o, doğum günü tarihini Meksika Devrimi’nin gerçekleştiği 7 Temmuz 1910 olarak kabul etmiştir.
“Tahta Bacak Frida”
Frida Kahlo’nun sağlık sorunları çocukken başladı. Henüz altı yaşındayken babasıyla çıktığı bir gezinti sırasında ayağı ağaç dallarına takılıp yere düşmüş ve bu olay sonrası çocuk felci geçirmiştir. Birçok çocuk bu hastalıktan solunum yetmezliği nedeniyle ölürken Frida, sağ bacağındaki incelme ile kurtulmuştur. Ve sonraları dünyaca ünlü bir ressam olacak olan küçük kız, bacağındaki incelme yüzünden hep uzun etekler giyecektir. Frida o günler için “Bir gerçek varsa o da, bedenime acının ilk kez o gün girmiş olduğudur.” der.
“Okul hayatı”
Yıllarca geçirdiği hastalığın bıraktığı enkazı yaşayan Frida, tıp okumaya karar verip bir ilki başarmıştır. Çünkü Meksika’da Ulusal Hazırlık Okulu Tıp Eğitimi Bölümü’ne kabul edilen ilk kadın öğrencilerden biridir. Burada sanat, edebiyat ve felsefe gibi konularda kendini geliştiren Kahlo, dönemin kültürel ve politik hayatına yakınlaşmış, Meksika düşün hayatında etkin olacak isimlerle dostluk kurmuştur.
Bir erkek çocuğu gibi büyütülmüş, bunun sebebinin de babasının içten içe hiç erkek çocuğu olmadığı için üzülmesi olduğunu bilmiştir. Bir erkek çocuk gibi giyinip öyleymiş gibi davranan Frida’nın ne kadar keskin görüşleri olduğunu bilsek de Frida, aslında annesinin naif yönünü de almıştır.
“Kaza”
Tüm hayatını etkileyecek kazayı yaşadığında henüz 18 yaşındaydı. Yanında o dönem sevgilisi olan Alejandro Gomez ile okuldan eve dönmek için bindiği otobüsle bir tramvay çarpıştı. Yıl 1925, günlerden 17 Eylül. Otobüste bulunanların çoğu kaza sırasında hayatını kaybetti. Frida ölümden dönmüş, fakat bir demir çubuk sol kalçasından girip leğen kemiğinden çıkmıştı. Bir ay boyunca hastanede kaldı. Kırıklar nedeniyle uzun bir süre vücudunun büyük bir kısmı alçıda kaldı. Daha sonrasında alçının yerini demir korseler aldı. Yatağa bağımlı olduğu dönemde ailesi ona resim yapması için tuval ve boya hediye etti. Böylelikle resim ona, o resme sarılmış oldu. Her geçen gün biraz daha iyileşen Frida, yatakta geçirdiği süre boyunca resim yapmaya devam etti. Resim onu iyileştirdi. Sonunda Frida renklerinden, portrelerinden, birleştirdiği parçalarından yeniden doğdu. Tavandaki aynası sayesinde bu dönemde pek çok otoportre yapmıştır. İki yıl sonunda ise yürümeye başlamıştır.
“Fil ile Güvercinin Aşkı”
Arkadaşları ile katıldığı bir partide fotoğrafçı arkadaşı Tina Modotti aracılığıyla dönemin ünlü ressamı Diego Rivera ile tanıştı. Diego, ünü Meksika sınırlarını aşmış bir ressamdı ve Frida, Diego’ya büyük bir hayranlık besliyordu. Ondan resimlerine bakmasını istedi. Bu, Diego ile yaşayacakları uzun ve fırtınalı aşkın da başlangıcıydı. Kendisinden 21 yaş büyük olan ve sadakatsizliği ile bilinen ressamın üçüncü eşi olmayı istemiş ve bu isteği de gerçekleşmiştir. 21 Ağustos 1929’da evlendiler. Düğünlerine aileden sadece babası katıldı.
Frida, Diego’ya tutkuyla bağlı ve aşıktı. Sevildiğini de biliyordu, Diego’nun başka kadınlara olan ilgisini de.
Frida evliliklerinin ilk yılında hamile kalmış, ancak Diego’yla yaşadığı anlaşmazlıklar ve sağlık sorunları sebebiyle bebeği aldırmıştır.
Çift, Diego’nun duvar resmi siparişleri almasıyla 1930’da Amerika’ya gitti. Burada Frida art arda iki düşük yaptı. Diego’nun başka kadınlarla olan ilişkisi artık Frida’yı iyice yormuştu. Fırtınalı geçen evlilikleri artık bunu taşıyamıyordu ve 1939’da ayrıldılar. Ancak ne yapsalar kopamıyorlardı. Bir sene sonra yeniden evlendiler ve Frida’nın çocukluğunu geçirdiği eve yerleştiler. Tutkulu bir aşık olarak da tanınan Frida, Rivera için; “Hayatımda iki büyük kaza geçirdim; biri Diego’ydu ve diğerinde ise bir tren az daha beni öldürüyordu. Diego kesinlikle çok daha yıkıcıydı.” cümlesini kurmuştur.
Ne yaşarlarsa yaşasınlar, hatta Frida kendi adına ne hata yaparsa yapsın Diego onun için her zaman özel ve önemli oldu. Frida yeri gelip onu yalnız bırakan, yeri gelip kendinden daha iyi resim yaptığı için kıskanan Diego’yu her şeyi saymıştı.
Onun için şunları yazmıştı:
“Başlangıç Diego… Yapıcı Diego… Çocuğum Diego… Ressam Diego… Babam Diego… Oğlum Diego… Sevgilim Diego… Kocam Diego… Dostum Diego… Anam Diego… Ben Diego… Evren Diego…”
Şu da unutulmamalıdır ki evliliklerinde aldatan taraf yalnızca kocası değil, Frida da olmuştur. Birbirlerini çok sevmelerine rağmen başkalarıyla da ilişkiler yaşayan çift, her şeye rağmen aşık tanımının hakkını vermişlerdi diyebiliriz.
“ABD`de Meksikali Bir Kadın”
Frida sürrealist akımın öncü isimlerinden Andre Breton’un desteğiyle New York’ta bir sergi açtı ve bu sergi büyük ilgi gördü. Frida, yaşarken değeri bilinen ender sanatçılardan biri olmuştu. Çünkü o sergide resimlerinin bir çoğu satıldı.
“Frida’nın Hayatı Film Oldu”
Frida’nın insanın psikolojisini zorlayan hayatı, bir film oldu. Filmin başrolünde Salma Hayek ve yönetmen koltuğunda da Julie Taymor vardı. Film, 25 Ekim 2002 tarihinde vizyona girmiştir.
” Frida’nın öğrencileri “
Sağlığı kötü olmasına rağmen Frida, on yıl boyunca eğitim vermiş ve son dönemlerde de rahatsızlığı nedeniyle evinde derslere devam etmiştir. Öğrencileri de Los Fridos (Frida Öğrencileri) olarak anılmıştır. 1950 yılında hastaneye yatırılan Frida, dokuz ay burada kalmıştır. 1953 yılında Meksika’da (ülkesindeki ilk kişisel sergisi olmuştur) bir sergi açan ressamın sağ bacağı aynı yıl kangren nedeniyle kesilmiştir.
“Frida Kahlo Öldü”
Frida Kahlo, 13 Temmuz 1954’te akciğer embolisi nedeniyle hayatını kaybetti. Geride 55’i otoporte olmak üzere 143 tablo bıraktı.
“Eserleri”
Frida bu resimde alnının ortasına Diego’yu yerleştirmiştir. Diego’nun alnındaki üçüncü gözün ise sadakatsiz ressamın başka kadınlarla olan ilişkilerini yansıttığı düşünülmektedir. Frida, gözyaşlarıyla kederini daha belirgin hale getirmiştir.
Kahlo bu tablosunu, onu acılarından kurtaracağını düşündüğü ameliyatın sonrasında yapmıştır. Operasyon başarılı geçmemiş, Frida da yaşadığı hayal kırıklığını bu tablosunda yansıtmıştır. Frida, kendi yüzüyle genç bir geyiği resmetmiştir. Oklarla ölümcül bir şekilde yaralanan geyik, ölü ağaçlar ve kırık dallar arasında yer almaktadır. Nitekim bunlar ümitsizliği ve korkuyu vurgulamaktadır. Sanatçı tablosunu 3 Mayıs 1946’ta arkadaşları Lina ve Arcady Boitler’e düğün hediyesi olarak vermiş, yanındaki nota da şunları yazmıştır: “Size portremi bırakıyorum, böylelikle sizden uzakta olduğum bütün günler ve bütün gecelerde varlığımı hissedebilirsiniz.”
Geçirdiği kaza sonrasında yapılan ameliyatlar yüzünden Frida, aylarca çelik korselerle dolaşmıştı. Yüzüne ve bedeninin her tarafına saplanan çiviler ise Frida’nın çektiği acıları sembolize ediyor.
Geçirdiği ameliyatlar ve hastalıklar yüzünden iştah sorunu yaşayan Frida’ya doktoru, sürekli yatmasını söylemiş ve sıkı bir diyet programıyla iki saatte bir beslenmesini önermiştir. Ünlü ressam bu çalışmasında zorunlu beslenme olayını tasvir etmiş ve bundan ne kadar nefret ettiğini hayvan ve kuru kafa figürleriyle belli etmiştir.
Bu resimde Frida, eşi Diego’nun elbiselerini giymiştir. Elindeki makas ve yerdeki saçlarıyla Frida, resmin üst kısmında bir şarkının sözlerine ve notalarına yer vermiştir. Şarkının sözleriyse “Bak, eğer seni sevseydim, bu saçların için olurdu ama şu anda kelsin ve ben seni sevmiyorum.” şeklinde çevrilmektedir.
Çok istemesine rağmen bebek sahibi olamayan Frida, bu çalışmasında bebeğini düşük nedeniyle kaybettiğini anlatmak istemiştir.
Frida’nın 1943 yılında Meksika’da yaptığı bu resminin, ayrıldığı eşi Diego ile yeniden birleşmesini yansıttığı söylenmektedir.
