Çevirenler: Marwan Nadhim / Emre Ertetik
Orijinal Metin: Joshua Yehl
Spider-man, İron-Man ve Fantastic Four gibi en ünlü efsane Marvel karakterlerini yaratan çizgi film yaratıcısı Stan Lee, pazartesi günü California’da 95 yaşında hayatını kaybetti. TMZ’ye göre, Lee hayatını kaybettikten sonra Cedars-Sinai Tıp Merkezi’ne götürüldü. Ölüm nedeni ise henüz belirtilmedi.
O dönemlerde 1939 yılında Timely Comics olarak adlandırılan yerde çalıştığında, Lee’nin mirası, Marvel Comics’in sayısız popüler çizgi roman kreasyonları olarak belirlendi. Lee ve sanatçı Jack Kirby’nin birlikte yarattığı Fantastic Four’un hit olmaya başladığında Timely Comics 1961 yılında adını Marvel Comics olarak değiştirdi.
Lee’nin asıl adı “Stanley Martin Lieber” idi, ancak “Stan Lee” adını kalem adı olarak kullandı ve daha sonra yasal bir şekilde adını kalıcı olarak Stan Lee yaptı. Marvel’in Birinci Aile başarısı ile birlikte Hulk, Thor, İron-Man ve X-Men dahil olmak üzere 1960’lar boyunca Lee/Kirby’nin daha fazla kreasyonu ortaya çıkmaya başladı. Lee, Daredevil’i Bill Evertt ile, Doctor Strange ve Spider-Man’i ise Steve Ditko ile yarattı. Lee’nin yaşadığı şehirde olan bu kahramanların çoğu paylaştığımız evrende bizleri yansıtıyor. Lee’nin başarısının en önemli anahtarı olduğunu kanıtlayan etken, süper kahramanları mükemmel ve hatasız varlıklar yapmaktan ziyade onlara kusurlar vermesiydi.
Bu karakterler en nihayetinde kazançlı filmlerde, TV şovlarına ve video oyunlarında baş gösterdi. Bunun yanında temel aksiyon figürleri, heykeller ve her türlü ticari ürün olarak oluşturuldu. Marvel dünyasını kuran bu karakterler, şirketin birçok yönünden sadece ticari kısmı olan Marvel Comics’in de temeli oldu.
Marvel Comics, şu anda çizgi roman endüstrisinin önde gelen yayıncısı olarak satılıyor ve sadece süper kahramanların yayıncısı olan DC Entertainment tarafından rekabet edilmektedir. Şu anda Marvel, Lee’nin ötesinde gelişirken, birçok kişi onun gösterişini şirketin ilk büyüme ve başarısı için büyük bir neden olarak değerlendirdi.
Lee, hayranlarıyla dostça bir ilişki kurmaya çalıştı ve hayranlarının mektuplarına hoş ve cana yakın bir üslupla karşılık verirdi ve yazışmaları “Excelsior!” İmzasıyla noktalardı.
Lee’nin, “Stan The Man” adlı gülümsemeyle ve sevgiyle akıllara gelen karakterine rağmen, kariyeri tartışmasız değildi. Lee, çizgi romanların “Marvel Metodu” nu yaratmasından övgüyle bahsetti. Hikayenin bir özetini yazacak ve sanatçının meseleyi tam bir betik, beat-by-beat dökümü yerine sunmaktan tamamen vazgeçmesine izin verecekti. Bu, Lee dışındaki sanatçının yaratıcılık payının bir hayli fazla olduğu anlamına geliyordu ve Lee’nin özellikle de artistik sanatçılarından, özellikle de Kirby’den aşırı miktarda kâr sağladığı görünüyordu. 1971’de Kirby, Lee’ye dayanarak, başkaları istismar eden ve yaratıcı katkılarda bulunduğunu düşünerek insanları para karşlığı kandıran bir adam olan Funky Flashman adlı bir çizgi roman yarattı.
Lee, yazar, editör, yönetmen, film yapımcısı, şef editör ve kurul başkanı olarak bir çok mevkiye sahipti. Marvel Comics’in devamında Stan Lee, Marvel’in yönetmeni olarak listelendiği filmlerin başarısı sayesinde kamuoyunda kalmaya devam etti. Çeşitli çizgi romanlarda, TV şovlarında ve video oyunlarında, Marvel tarafından yapılan neredeyse bütün içeriklerde gerek arkada gerek sahnede boy gösterdi.
Lee, Stan Lee Media ve POW! gibi yeni şirketlere başlamak için ismini kullandı. Kendi multimedya süper kahraman serilerini yapan şirketler, Marvel’in çalışmaları gibi popülerlik kazanmadı. 2011 yılında, Lee Comikaze Expo adlı kendi çizgi roman buluşmasını gerçekleştirdi ve sonunda LA Comic Con adını aldı.
Lee’nin kitlesel olarak popüler ve etkili olabilmesi, eserlerinden ziyade parıltılı kişiliği, keskin zekası ve sıcak mizah anlayışıyla mümkün oldu. Dünyanın dört bir köşesinde sembol haline geldi. Çalışmaları, insanlara kendi kariyerlerini başlatmak için çok sayıda çizgi roman yaratıcısına ilham kaynağı oldu.
Eşi Joan, inme ile ilgili komplikasyonlar nedeniyle 2017 yılında vefat etti. Stan Lee, kızı Joan Celia “J. C.” Lee ile hayata tutunmuştu.
İŞTE STAN LEE, JACK KİRBY, BİLL EVERETT VE STEVE DİTKO’NUN BERABER YARATTIKLARI MARVEL KAHRAMANLARI!!!
Mysterio / Marvel – Stan Lee ve Steve Ditko
Doctor Ock / Stan Lee ve Steve Ditko – 1963
Rhino – Stan Lee ve John Romita Sr. – 1966
Harry Osborn / Stan Lee ve Steve Ditko – 1965
Doctor Strange / Stan Lee ve Steve Ditko / 1963
Yarıtıcı: Stan Lee / Jack Kirby / 1961
Heimdall / Stan Lee – Larry Lieber – Jack Kirby – 1962
Ant-Man / Stan Lee – Larry Lieber – Jack Kirby / 1962
Sandman / Stan Lee ve Steve Ditko / 1963
Iron Man / Stan Lee – Larry Lieber – Don Heck – Jack Kirby / 1963
Beast (X-Men) / Stan Lee ve Jack Kirby / 1963
Hulk / Stan Lee ve Jack Kirby / 1962
Daredevil / Stan Lee ve Bill Everett / 1964
Avengers / Stan Lee ve Jack Kirby / 1963
Black Phanter / Stan Lee ve Jack Kirby / 1966
Professor X (X-Men) / Stan Lee ve Jack Kirby / 1963
Thor / Stan Lee – Larry Lieber – Jack Kirby / 1963
Spiderman / Stan Lee ve Steve Ditko / 1962
Kaynak