Elon Musk’ın, Tesla Motors’un şahsi otomobillere ek olarak toplu taşımayı otobüs ve kamyonlarla ısıtma niyetini açıklamasından bu yana neredeyse bir yıl geçti. Elon Musk, Eylül ayında yapılması planlanan 18 tekerlekli araç hakkında pek bir şey söylemedi, ancak yaklaşan “Model 3” ile aynı motoru kullanacağını ve tabii ki ABD’nin dünya da dörtte birine sebep olduğu sera gazı endüstrisine de darbe vuracağını belirtti.
Şu sıralar dikkatleri üzerine çeken biri varsa o da Musk. Ancak radikal bir pil teknolojisine sahip değilse, Amerika’nın otoyollarını dolaşan dizel brülörleri (sıvı yakıtı kolayca yanabilecek taneciklere ayırarak püskürten ve çıkış bölümünde yanmayı sağlayan aygıt) alternatifiyle değiştiren uzun mesafeli bir kamyonu Elon Musk bile üretemeyecek durumdadır.
Carnegie Mellon Üniversitesi’nden birkaç araştırmacının sunduğu makaleye göre; pil ile çalışan ve kapasitesi 300 mil ile sınırlı olacak şekilde üretilebilecek pahalı ve sınırlı hacim kapasitesi olan bu teknolojinin seri üretimde olması zor gözüküyor.
Araştırmayı meslektaşı Shashank Sripad ile yürüten Venkat Viswanathan “Bu meydan okuma, zorluk derecesi olarak elektrikli uçak üretmeye çalışmakla eşit seviyededir.” dedi. Wired’de yayınlanan hakemli makale birkaç hafta içinde American Chemical Society’nin ACS Energy Letters gazetesinde yayınlanacak.
Araştırmacılar kamyonların taşıdığı ortalama yükler hakkındaki verileri, sürülen ortalama mesafeleri ve sürükleme katsayılarını, yuvarlanma direncini, hava yoğunluğunu ve genel egzos verimliliği gibi kamyonla ilgili bir takım fiziksel parametreleri değerlendirdi. Elon Musk, tam boyutlu traktör römorklarının günde 300 ile 600 mil arasında yol katedebilmelerini hedefliyor.
Tesla’nın aracının , kilogram başına 243 watt-saat üreten bir lityum iyon pil sistemiyle çalıştığını varsayalım. Tesla’nın şu anki araçlarını düşünürsek otobüs üretmek çok zor olacağa benziyor. Şarj olmak için durmadan 600 mil gidebilen bir kamyon 14 tonluk bir pile ihtiyaç duyacaktır. 900 mil yetecek bir pil, yaklaşık 22 ton ağırlığında olur. Mevcut fiyatlara dayanarak, bu paketlerin maliyeti 290.000 ile 450.000 dolar arasındadır. Karşılaştırılabilir bir dizel teçhizatının yaklaşık maliyetiyse 120.000 dolardır.
Sorun sadece fiyat değil. Federal yasalar kamyonların brüt ağırlığını 40 ton ile sınırlıyor. Pil takımının ağırlığı, kabin, römork ve tekerlekler gibi şeyleri göz önüne alan araştırmacılar, 600 mil yol gidecek bir Tesla kamyonunun yalnızca 9 ton kargo taşıyabileceği görülüyor. Bu da 16 tonluk mevcut ortalama yükün üçte ikisi anlamına geliyor. Elektrik nakil sisteminin düşük işletme maliyetleri ve yakıt tasarrufu bile verimlilik kurallarının bulunduğu bir endüstride böyle bir dezavantajı dengeleyemez. Bu arada şarj süresi, uzun mesafeli yollar giden kamyoncuların vermesi gereken zorunlu molalara karşılık gelse de, muazzam boyuttaki pillerin şarj edilebilmesi için gereken süre bile sevkiyatı bir hayli yavaşlatacaktır.
Viswanathan “Araştırmalarımız, mevcut lityum iyon pillerin enerji yoğunluğu göz önüne alındığında, daha geniş maksimum pil yükü elde etmek için daha büyük bir pil paketinin kullanılamaz olduğunu gösteriyor.” açıklamasını yaptı ve “Muhtemelen tasarlanacak olan araç 300 ile 350 mil arasında gidebilecektir. Bunun ötesinde yapılacak bir batarya hem çok ağır hem de çok pahalı olacaktır.” diye ekledi.
Fakat bu proje, nüfusun yoğun olduğu ve hava kirliliğinin endişe verici olduğu bölgelerdeki kısa ve tekrarlayan rotalar için (limanlar ve dağıtım merkezleri arasındaki dolaşım) güzel bir teknoloji olabilir. Toyota bile bu kullanım durumu için sıfır emisyonlu, 200 mil giden bir hidrojen yakıtlı kamyon üzerinde çalışıyor. Ancak Musk’ın hedefi daha büyük. Tesla yetkilileri, programlarının daha ayrıntılı detaylarını açıklamayı reddettiler. Ve tabii ki Tesla mühendisleri, Musk’ın içinde olduğu bu işi yapmanın bir yolunu bulduğu için ve insanların yanlış düşündüğünü ispatlamada başarılı olduğu için bu projenin olabileceğini düşünmekte. Viswanathan ‘Lityum iyon pil paketinin ötesinde’ yeni nesil bir pille 600 mil aralığı sağlayabileceğini ve yaklaşık 180.000 dolara mal olacağını tahmin ediyor. Fakat bu tür bir teknoloji sırasıyla 300, 600 ve 900 mil aralıklarında 20, 16 ve 12 ton yük taşıma kapasitesine izin verebilir. (Tesla’nın, Nevada’daki lityum iyonu Gigafactory’sinde artan üretimden maliyette ne gibi avantajların yaratılacağı hala net değil.)
O halde sorulması gereken soru; Musk’un şapkasında çıkaracak bir tavşan var mı yok mu ?
Yazan: ERIC ADAMS
Çeviren: Emre Ertetik
KAYNAK: Wired
