Roma Hamamı, Ankara’nın en eski semtlerinden olan ama günümüzde pek de sevgiyle anılmayan Ulus’ta bulunuyor. Merak edip sorduğum Ankaralı arkadaşlarımdan henüz hiçbirinin ziyaret etmediği hamamın ziyaretçileri birkaç meraklı gezginle, turistle, sanat tarihi öğrencileriyle ve arkeoloji öğrencileriyle sınırlı bulunuyor. Benim de birkaç yıl önce tesadüfen denk gelip girdiğim şehrin göbeğindeki Roma Hamamı sizi kısa süreliğine de olsa binalardan, sokaklardan soyutlayıp iki bin yıl öncesinden kalan tarihi bir alana ışınlıyor.
Ulus Meydanından Yıldırım Beyazit Meydanına uzanan Çankırı Caddesi üzerinde yer alan Roma Hamamı, III. Yüzyılda (MS 212-217) Septimius Severus’un oğlu Roma İmparatoru Caracalla tarafından Sağlık Tanrısı Asklepion adına yapılmıştır.
1937-1943 yıllarında Türk Tarih Kurumunun yaptığı kazılar sonucunda ortaya çıkarılan hamamın aslında bir höyük olduğu tespit edilmiştir. En üst katmanında Bizans, altında kısmen Selçuk ve Roma, en alt katmanında ise Frig Devri kalıntılarına rastlanmıştır.
Dünya üzerideki en büyük Roma Hamamlarından biri olarak kabul edilen ören yeri; kitabelerden, mil taşlarından, mezar stellerinden, su küntlerinden, ponstamentlerden ve aslan heykellerinden oluşan binden fazla eser barındırmaktadır.
Örneğin müzenin en ilginç taşlarından biri olan Altar Masası, Bizans Dönemine aittir. Bu taş efkaristiya denilen ayinlerde (Hristiyanlık inancında insanın yediği ekmekte ve içtiği şarapta Tanrının kanının bulunduğuna ve insanların bunları yiyip içerek Tanrıyla buluştuğuna inanılan ayinlerde)kullanılmış bir taştır. Sekizgen forma sahip altar masasının üst bölümünün merkezinde bir çukur bulunmaktadır ve sekizgenin sadece üç yüzeyinde kabartmalı bezemeler görülmektedir. Bu bezemeler ise birbirlerinin tamamen aynısıdır. Ayinlerde ise bu sunak masasına İsa’nın kanını temsil eden şarap ve etini temsil eden ekmek konulurmuş.
65.000 metrekarelik ören yerinde bulunan hamamın binaları ender rastlanan bir büyüklüğe sahiptir ve Apoditerium (soyunma alanı), Frigidarium (soğuk alan), Tepidarium (ılık alan), Caldarium (sıcak alan), yüzme havuzu, spor alanı ve depodan oluşmaktadır.
Kendinizi şehrin gürültüsünden izole edip birbirinden farklı hikayelere sahip binlerce yıllık taşlara dokunarak tarihi bir yolculuğa çıkmak istiyorsanız mutlaka Ankara Roma Hamamını ziyaret edin.