Günlük yaşantımızda kendimizi ifade etmekte zorlandığımız anlarda kurtarıcımız olan ve kalıplaşan sözcük dizileri mevcuttur. Atasözleri ise bunlardan en bilinenleridir belki de… İyi bir konuşma için olmazsa olmaz bu ifadeler, bazen gerçek bazen mecaz anlamlarında kullanılır ve genellikle kişiler, kendi kültürlerinin atasözlerini kullanmayı tercih ederler. Zira her atasözü, ortaya çıktığı yerin kültürlerinin ortak üretimidir. Dolayısıyla tarihleri ve bulundukları coğrafya ile bağıntılıdır. Söz gelimi Amerikan atasözlerinde biraz kapitalizm, Çin atasözlerinde biraz mistiszm, Afrika atasözlerinde doğa ile iç içelik tespit edeceğiniz durumlar olarak karşınıza çıkacak. Tıpkı bu coğrafyaların genel karakteri gibi… Dolayısıyla dünya atasözlerinden oluşan bir derleme, bizlere tarihsel ve kültürel olarak mini bir dünya turu sunabilir diye düşünmekteyim. Öyleyse kemerlerimizi takıp başlayalım.
DÜNYA ATASÖZLERİ
“Büyük adamların amaçları, diğerlerinin ise yalnız istekleri vardır.”
“Kitaplar deniz feneri gibi, zaman denizinin üstünde dimdik dururlar.”
“Okyanusu suya bakarak aşamazsın.”
- AVRUPA
İngiliz Atasözleri
“Körler ülkesinde tek gözlü adam kraldır. “
“Sağır bir koca ile kör bir karı her zaman mutlu bir çifttir.”
“Gecenin en karanlık saati sabaha karşı olur.”
“Yenilerini almadan eski ayakkabılarını atan çıplak ayakla kalır.”
Alman Atasözleri
“Eşeğin keyfi yerindeyse buz üstünde gider ve bir ayağını kırar.”
“Herkesle dost olan kimsenin dostu olamaz.”
“Güvercin kargalarla arkadaşlık yaparsa tüyleri beyaz kalır, fakat kalbi kararır.”
Fransız Atasözleri
“Yüzeyde hazine bulamazsınız.”
“Pırıl pırıl gökkuşağını görmek için önce yağmuru yaşamak gerekir.”
“Misafir ve balık üç günden sonra zehirler.”
“Parmak bir şeyi işaret ediyorken parmağa bakan ahmaktır.”
“Temiz bir vicdan kadar yumuşak bir yastık yoktur.”
İtalyan Atasözleri
“Oyun bittiğinde şah da piyon da aynı kutuya girer.”
“Sabırlı adam bir iğne ile kuyu kazar.”
“Tanrı kapıyı kapatırsa, pencereyi açar.”
“Zaman sessiz bir testeredir.”
“Az düşünen çok konuşur.” (İsviçre)
- ASYA
“Dostunuzu sık sık ziyaret ediniz; çünkü üzerinde yürünmeyen yollar diken ve çalılıklarla kapanır.” Şark Atasözü
İran Atasözleri
“Arının yuvasını yıkan, balın tatlılığıdır.”
“Dünyanın bütün karanlıkları bir araya gelse bir mumun ışığını söndüremez.”
“Söz bir tasmadır, onu sarf edenin boynuna takılır.“
“Aynadaki görüntünü beğenmiyorsan; aynayı değil kendini değiştir.”
“Öğretmenin aşağılamaları babanın övgülerinden daha iyidir.”
Rus Atasözleri
“Hayat satranç oyununa benzer. Çok kez şah dersin, fakat bir kere mat edersin.”
“Mutluluk at değildir, ona eyer vuramazsınız.”
“Oğlunuzu şahane bir adam yapmak için beklemeyin. Onu şahane bir çocuk yapın.”
“Kurtlarla arkadaş ol, yalnız elinden baltayı bırakma.”
“Çirkin kadın yoktur; az votka vardır. “
“Islak adam yağmurdan korkmaz.”
Arap Atasözleri
“Sözler kalpten çıkarsa kalbe kadar ulaşır, ağızdan çıkarsa kulaktan öte gidemez.”
“Zamanın değerini, yapacak işi olan kimse bilir.”
“Sır; saklarsan esirin, kaybedersen efendindir.”
“Yiğit harpte, dost dertte, olgun adam hiddette belli olur.”
Çin Atasözleri
“Dostunun alnındaki sineği baltayla kovalama.”
“Bütün dünya üzerinde bir tek güzel çocuk vardır. Bütün annelerde ona sahiptir.”
“Oğul babasından daha iyi biri olmazsa, ikisi de başarısızlığa uğramış demektir.”
“Derin olan kuyu değil, kısa olan iptir.”
“Kurbağa gökyüzünü kuyunun ağzı kadar sanır.”
“Susamadan önce kuyu kazınız.”
“Alışkanlık, demirden bir gömlektir.”
“Sevinçli anında kimseye vaatte bulunma, öfkeli anında kimseye cevap verme.”
“Fısıldanan sözler çok kere yüksek sesle söylenenlerden daha uzağa gider.”
Hint-Tibet Atasözleri
“Başkalarından üstün olman önemli değil, sen dünküne göre kendinden üstün müsün, önemli olan o.”
“Bir kere alıştıktan sonra hiçbir şey zor değildir.” (Tibet)
“Bilgeyi övsen de bir yersen de, fırtına kayaları sarsar mı?”
Japon Atasözleri
“Bin asker toplamak kolaysa da onlara bir general bulmak zordur.”
“Kitap ruhun ilacıdır”
- AFRİKA
“Yalnızca bir deli, suyun derinliğini iki ayağıyla anlamaya kalkar.”
“Yemek yemekle büyüyemezsin “
“Sular yükseldikçe balıklar karıncaları yer, sular çekildikçe de karıncalar balıkları yer. Kimse bugünkü üstünlüğüne gücüne güvenmemeli… Çünkü kimin, kimi yiyeceğine suyun akışı karar verir.”
“Fark edilmek için çok küçük olduğunu düşünüyorsan, kapalı bir odada bir sivrisinekle uyumayı dene.”
“Bir aslanla karınca kavgasında kazanan olmaz.”
“Bilge her şeyi bilmez, sadece ahmaklar her şeyi bilir.”
- AMERİKA
“Düşünmeden konuşmanın cezası sonradan düşünmeye mahkum olmaktır.”
Latin Atasözü
Amerikan Atasözleri
“Pek çok kimse kaçmaktan korktuğu için cesur zannedilmiştir.”
“Acele edeceksen yavaşça acele et.”
“Yanlış bir arkadaş ve bir gölge ancak güneş çıktığında sana katılır.”
“Geçmiş için saygı, gelecek için çalışma…”
“İyi yapılmış, iyi söylenmişten daha iyidir.”
Kızılderili Atasözleri
“Doğduğunda sen ağlamıştın, herkes bayram etmişti. Öyle bir hayatın olsun ki öldüğünde herkes ağlasın, sen bayram et.”
“Bir insanın mokasenlerini (Kızılderili ayakkabısı) giyip yarım mil yürümeden onu yargılamayın.”
“Düşmanımı cesur ve kuvvetli yap! Eğer onu yenersem utanç duymayayım.”
“Eğer bir ülkede gölgelerin boyu insanların boyunu geçmişse, o ülkede güneş batıyor demektir.”
“Kartalı vuran kendi tüyünden yapılmış oktur.”
Atasözlerini yazmakla bitiremeyeceğimiz aşikar. Öyleyse en güzellerinden örnekler verdiğimiz bu yazıyı, dünyanın en güzel atasözleri ile bitirelim.
Türk Atasözleri
“Boş çuval ayakta -dik- durmaz.”
“Karga kekliği taklit edeyim derken kendi yürüyüşünü şaşırmış.”
“Devekuşu yüke gelince “Kuşum”, uçmaya gelince “Deveyim” der.”
“Sırrını düşman bilmesin der isen dostuna açma.”
“Kaynana pamuk ipliği olup raftan düşse gelinin başını yarar.”
“Keskin bıçak olmak için çok çekiç yemek gerekir.”
“Söz var gelir geçer, söz var deler geçer.”
“Olmaz olmaz deme, olmaz olmaz.”
“Akıllı, köprü arayıncaya kadar deli suyu geçer.”
“Ata bindim diye sevinme, atın ayağı yerdedir.”
“İnine sığmayan tilki, kuyruğuna çan takar.”
