Saraya Es-Selam (Barış Alayları)
Anlamı Barış Alayı olan Saraya Es-Selam, Irak işgali sırasında Amerikan ordusuna karşı savaşan Mehdi Ordusu’nun mirasçısı durumundadır. Lideri Mukteda Sadr olan grubun askeri operasyonlarını ise Kazım Huseyin el-İsavi yönetmektedir. Görevleri arasında kutsal mekanları korumak olan grup, birçok cephede savaşmaktadır. Işid ile mücadelede en önemli muharebelerden olan Curf el-Sahar muharebesi ve Samarra’nın geri alınmasındaki rolü ile adından çokça söz ettirmiştir. Merkezi Bağdat’ın Sadr mahallesinde olan grup, kendini Irak milliyetçisi olarak tanımlamaktadır.
Saraya el-Khorasani (Horasan Ordusu)
Haşd el-Şaabi içerisindeki en tartışmalı oluşumlardan olan el-Khorosani’nin merkezi Bağdat olmasına rağmen daha çok Süleymaniye’nin Kadir-Kerem kazasındaki üssü ile tanınır. Horasan Ordusu, muharebelerden daha çok askeri teçhizat ve lojistik bakımından diğer gruplara yardımcı olmasıyla bilinir. Üyelerinin çoğunlukla İran kökenli yada İran hayranı olduğu bilinmektedir. İran’a fazla yakın olmasından dolayı bazen Haşd el-Şaabi içerisinde de eleştirilmektedir. Süleymaniye’deki üssünün oldukça stratejik konumundan dolayı kuzeyde birçok çatışmada rol oynamaktadır. Kuruluşunu 1995 yılına dayandıran oluşumun komutanlığını uzun yıllar İran asıllı Tümgeneral Hamid Takavi yapmıştır. Takavi’nin 28 Aralık 2014 tarihinde Bağdat’ın kuzeyinde Işid üyesi keskin nişancı tarafından öldürülmesinden sonra grubun komutanı Ali Yasiri olmuştur.
Asaib Ehl el-Hak (Hak Yolunun Zorluları)
Çoğunluğu Mehdi Ordusu kökenlilerden oluşan Grubun liderliğini genç din adamı olan Qays Khazali yapmaktadır. Khazali Hasan Nasrallah gibi Mukteda Sadr’ın babası, Muhammed Bakr Sadr’ın öğrencisidir. Kendisini Irak milliyetçisi olarak nitelendiren grup, bu iddiasını en son Kerkük Meclisi’nin ”Kürdistan Bayrağı” kararına verdikleri tepkiyle göstermişlerdir. Irak’ın toprak bütünlüğünü savunan Asaib içerisinde azımsanmayacak derecede Türkmen savaşçı olduğu bilinmektedir. Hemen her cephede savaşan grup, savaş yöntemi olarak diğer gruplara göre daha sert yöntemler kullanmaktadır. Sahada ”Psikoloji Savaş” taktiğini en iyi kullanan oluşum olarak bilinen Asaib’in aynı zamanda Işid’in en çok çekindiği grup olduğu söylenmektedir.
Hareket el-Nüceba (Nüceba Hareketi)
Liderliğini genç bir komutan olan, eski Mehdi Ordusu’nun tanınan simalarından Ekrem El-Kaabi’nin yaptığı hareket, diğer gruplara göre daha küçük olsa da Haşd el-Şaabi içerisinde önemli oluşumlardan biri olarak kabul edilmektedir. Grubun etki alanının daha çok Suriye olduğu bilinmekle beraber bu yılın Mart ayında ”Golan Kurtuluş Tugayı” kurduğunu duyuran grup ardından ”Suriye devletinin izin vermesi halinde Golan Tepeleri’ni kurtarmaya hazırız” açıklaması yapmıştır. Son günlerde konuşulanlara göre Suriye ordusunun Işid’e karşı düzenlenecek olan olası bir Deyrezzor operasyonuna katılmasına kesin gözüyle bakılmaktadır. Ekrem El-Kaabi’nin İran ve Hasan Nasrallah’a olan yakınlığı bilinmektedir.
Kataib Hizballah (Hizballah Tugayları)
Haşd el-Şaabi içerisindeki en büyük gruplardan birisidir. Amerikan işgali sırasında Amerika’ya karşı mücadele eden beş Şii taburunun birleşmesinden oluşan grup hemen her çatışmada rol almaktadır. Grup, Irak Hizbullah’ı olarak kabul ediliyor olsa da pek çok konuda Lübnan Hizbullah’ından bağımsız hareket etmektedir. Bünyesinde çok sayıda Türkmen savaşçı olan grubun sahada liderliğini kimin yaptığı bilinmediği için en gizemli ve dikkat çeken grupların başından gelmektedir. Grubun en tanınan ismi olan Irak Hizbullah’ı Genel Sekreteri Vassık Battat hakkında ara ara öldüğünü söyleyen haberler çıksa da sürekli olarak kendisi bunları yalanlamaktadır. Battat 2013 yılının Şubat ayında; Hz. Hüseyin’in katillerinden intikam almak için ordu kuran Muhtar es-Sekafi’ye ithafen ”Muhtar Ordusu” kurmuş ve 21 kasım 2013 tarihinde Suudi Arabistan’ın el-Avca el-Cedid kasabasına havan topuyla saldırı düzenlemiştir. Saldırı sonucu herhangi bir can kaybı yaşanmamış, Battat ise ”Bu saldırı Suudi Arabistan’ı vurabilecek kapasitede olduğumuz göstermek için yapılmıştır” açıklaması yapmıştır
Haşd El-Telafar (Telafer Birliği )
Haşd el-Şaabi içerisinde ”Tahta Kurdu” olarak isim takılan grup, bu ismini hızlı ve güçlü manevra kabiliyetinden almaktadır. Genellikle acil durum gerektiren yerlerde yardıma çağrılan grubun olası bir Telafer operasyonunda da kilit rol üstleneceği açıktır. Hemen hepsi Telaferli Türkmenlerden oluşan grubun liderliğini yine Türkmen olan Muhtar El-Musevi yapmaktadır
Haşd el-Vatani (Vatan Birliği)
Eski ismi Ninova Bekçiler olan grubun çoğunluğunu Türkiye’nin eğittiği savaşçılar oluşturmaktadır bu yüzden Khorasani’nin İran’a yakın olmakla itham edildiği gibi Haşd el-Vatanide Türkiye’ye yakın olmakla itham edilmektedir. Haşd el-Şaabi içerisindeki Sünni oluşumlardan birisidir. Liderliğini eski Musul Valisi Esil Nüceyfi’nin yaptığı oluşum 2017 yılının Ocak ayında Haşd el-Şaabi bünyesine katılmıştır.
SONUÇ
Haşd el-Şaabi bünyesinde, yukarıda sayılan gruplar dışında yerel oluşumlar da dahil en az 50 grup daha olduğu düşünülmektedir. 2016 yılının Kasım ayında Irak Meclisi Haşd el-Şaabi’yi Irak’ın resmi kuvvetlerinden biri olarak kabul ederek, ileri zamanlarda gruplar arası çatışma ihtimaline son vermiştir. Bu karar aynı zamanda grupları tek çatı altına toplamış ve en az 170 bin kişilik yeni bir ordu doğurmuştur. Bu ordunun bir bölümü İran desteği alsa da bir bölümü bunu kesinlikle reddetmektedir. Ancak yine de bölge ülkeleri arasında en yakın oldukları ülkenin İran olduğunu söylemek yanlış olmaz. Kurulduğu zaman, Irak toprakları %40 Işid işgali altındayken, bu oranın %10’a düşmesinde büyük payı olan Haşd el-Şaabi’ye en çok karşı duranlar listesinin başında ise İsrail ve Suudi Arabistan gelmektedir. Pek çok açıklamada Musul operasyonunu en geç ramazan bayramına kadar bitirmeyi hedeflediklerini açıklayan Haşd el-Şaabi’nin, Irak’taki savaş bittikten sonra ne yapacağı merak konusu. Hristiyan Grubu komutanı Ryan Keldani dahil birçok komutan, Irak’taki savaş bittiği zaman Suriye’de Beşar Esad saflarında savaşmaya gideceklerini söylemişlerdir. Bu durumun ne kadar gerçeklik payı taşıdığını zaman gösterecek ancak Haşd el-Şaabi Ortadoğu’daki yeni ve caydırıcı güçlerden biri olmaya uzun süre devam edecekmiş gibi görünüyor.
Yazarın Notu: Yapılan saha araştırmaları ve bölgeden alınan bilgilere göre ”Haşd el-Telafar” ve ”Haşd el-Vatani” oluşumlarının bayrakları hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır.
KAYNAKÇA
1 al-hashed.net
2 alnujaba.com
3 ahlualhaq.com
4 orsam.org.tr
5 kataibhizbollah.com
6 al-khorasani.org
7 wikipedia.org
8 kji-iq.com
9 YouTube
10 newsalgalibon.net
11 alalam.ir
12 almayadeen.net
