Bugün tüm dünya Suudi Arabistan’da gerçekleştirilen yolsuzluk operasyonu ile uyandı. 4 Kasım gecesi Yemen’den atılan balistik bir füze ile saldırıya uğrayan Suudi Arabistan, hava savunma sistemi ile balistik füzeyi havada patlatarak saldırıyı püskürttü. Güne saldırı tehdidiyle uyanan Suudi Arabistan, Kraliyet tarafından başlatılan yolsuzluk operasyonu ile bir şok daha yaşadı.
Yolsuzluk operasyonunu çıkardığı kararname ile onaylayan isim Kral Selman oldu. Kral Selman’ın yayınladığı Kraliyet Kararnameleri’nde kurulmasına yetki verilen Yolsuzluk Karşıtı Komite’nin başlattığı yolsuzluk operasyonu sonucu bu sabah Suudi Arabistan’da birçok Prens ve bakan gözaltına alındı. Bu kararın ardından “Rüşvet ve yolsuzluklara karışmış olanlar hakkında işlemlerin başlatılması ve araştırmaların sürdürülmesi için yeni bir komisyon” kurulmasına karar verildi ve komisyonun başına da Veliaht Prens Muhammed bin Selman getirildi. Fakat henüz gözaltına alma gerekçeleri tam anlamıyla yayınlanmadı.
Not: Aktif bir şekilde görev alan üst düzey yetkililer ise önce görevlerinden azledildi ve daha sonra yakalama kararı ile gözaltına alındı.
Son dönemlerde Veliaht Prens Muhammed bin Selman birçok yerde röportaj ve konferanslara katılarak yeni demokratik reformlara gidileceğinin sinyalini veriyordu. Başta “Ilımlı İslam” ve kadınlara bazı hakların verilmesi söylemiyle gündemde olan Prens, yapılan yolsuzluk operasyonunun arkasındaki isim olarak düşünülüyor. Muhammed bin Selman daha önce veliaht olduktan sonra Yemen’e operasyon yapacak olan koalisyonun başına geçmişti. Daha sonra bölgede yeni bir krize neden olan Katar Krizi’ni de başlatan isimlerin başında geliyor.
Yolsuzluk operasyonlarının yapılması sonrası birçok iddia gündeme de düşmüş oldu. En olası iddialardan birisi de, Prens Muhammed bin Selman’ın geleceği adına ülkedeki Prens ve zengin iş adamlarının yaratacağı tehlikeyi şimdiden yok etmeye başladığı iddiasdırı.Bir diğer önemli iddia da, Prens’in Batı’daki söylemleri dikkate alarak hareket ettiği düşünülüyor. Çünkü son dönemde Suudi Arabistan’da “Ilımlı İslam”, kadınlara yönelik bazı hakların tanınması ve hukukun daha adil bir şekilde işlemesi gibi bazı demokratik reformlara gidildiğini görüyoruz.
Yolsuzluk operasyonlarının ardından Suudi Arabistan Borsası, yaşanan gözaltılardan dolayı hızlı bir şekilde etkilenerek Suudi hisselerinin 1.5 oranında değer kaybetmesine neden oldu. Gözaltına alınan ve Suudi Aranistan’ın en zengin prenslerin başında gelen Prens AlWaleed’in sahibi olduğu yatırım şirketi Kingdom Holding’in hisse senetleri de yüzde 10 oranında değer kaybetti. Suudi borsasının zarar görmesinin ardından Suudi Arabistan Maliye Bakanlığı, gözaltı kararlarının hukukun üstünlüğüne güveni artırdığını ve ülkedeki yatırım ortamının korunmasına yardımcı olduğunu söyleyerek ilginç bir yorumda bulundu.
Not: Geçtiğimiz senelerde Bodrum’da tatil yapan Suudi Prenslerin arasında bulunan Prens Alwaleed, 18 milyar dolarlık servetiyle ülkenin en zengin isimleri arasında birinci konumda. Bunun yanı sıra Apple, Twitter, Citigroup, Four Seasons ve Time Warner gibi birçok şirkette de hisse sahibi olan birisidir. Suudi Arabistan’ın Batı ile olan iş dünyasının arkasındaki en güçlü isim olarak biliniyor. En ilginç olanı da, Trump’ın ABD başkan adayı olduğu 2015 dönemlerinde Trump için “Yüz Karası” tweeti atmıştı.
Kurulan yolsuzluk komisyonun ardından birçok karar alındı. Bunlardan en dikkat çekenleri ise şöyle;
- Yolsuzluğa ve rüşvet olaylarına karışan tüm üst düzey yetkili görevlilerin, bakanların ve prenslerin bankalardaki paralarına el konulacak
- Yurt dışına çıkışları engellenecek
- Tüm şirketleri kontrol altına alınacak.
Yakalanan Önemli Üst Düzey Yetkililer
- Ekonomi Bakanı Adel Fakieh
- Eski Maliye Bakanı ve Aramco petrol şirketi yönetim kurulu üyesi İbrahim el-Assaf
- Binladin inşaat şirketi başkanı Bakr Bin Ladin
- Kraliyet Mahkemesi eski başkanı Halid el-Tuvaiciti
- Eski Riyad Valisi Prens Türki bin Abdullah
Görevden Alınanlar
- Suudi Ulusal Muhafızları Bakanı Prens Miteb bin Abdullah
- Donanma Komutanı Amiral Abdullah bin Sultan bin Muhammed Al-Sultan
Türkiye’nin bu olaylar karşısındaki görüşlerini ise Cumhurbaşkanı Sözcüsü İbrahim Kalın şöyle dile getirdi; “Bu aldıkları yeni kararlar kendi tasarruflarıdır. Eski bakan ve prenslerin de tutuklandığı haberleri mevcut. Detaylar netleştikçe bizler de daha net şeyler söyleyebiliriz. Suudi Arabistan da dönüşüm sürecini geçiriyor. Tepkiler nedir buna bakmak lazım. Dünyaya açık bir İslam anlayışı esas alınmaya çalışılıyor. Bu durumda zihniyet altyapısı nasıl değişecek ona da bakmak gerekir. Kral ve sonrası ile ilgili düzenlemeler yapılıyor. Petrole bağımlı olmayan bir ekonomik model inşa etme planları mevcut. Bunun yanında çok önemli olan Yemen meselesi var. Bizim için önemli ülkelerden birisidir Suudi Arabistan.”
Sonuç
Son dönemde bölgedeki krizlerin baş aktörü olmayı başaran Suudi Arabistan’da şuan kendi iç siyasi hesaplaşmaların ve taht kavgasının yaşandığını söyleyebiliriz. Bu operasyon sayesinde Veliaht Prens Muhammed bin Selman, geleceğini ve konumunu güçlendirecek adımlar attığını görebiliyoruz. Uzmanlar, bir yolsuzluk operasyonundan ziyade siyasi bir hesaplaşma olduğunu söylemenin daha doğru olacağını söylemektedir. Muhammed bin Selman’ın taht kavgasında karşısında olabilecek en güçlü kişi olan kuzeni Prens Miteb bin Abdullah var. Miteb bin Abdullah aynı zamanda modern paramiliter grupların da kontrolünü elinde bulunduruyor. Muhammed bin Selman aslında tamamen kendini korumaya alacak bir tasfiye işlemine başladı diyebiliriz. Ayrıca ülkede modernleşmeyi savunduğundan dolayı birçok genç tarafından destekleniyor. Fakat bu adımlar ülkedeki muhafazakar kesimi bir hayli kızdıracağa benziyor. Kısacası Suud hanedanı içerisinde bir iç savaşın başladığını söylemek yanlış olmayacaktır. Artık Suud hanedanı içerisinde kılıçların çekildiğini söyleyebiliriz.
