“EKONOMİ TARİHİNDEKİ EN BÜYÜK TİCARET SAVAŞININ” ETKİSİ NE OLACAK?
Trump’ın, 34 milyar dolar değerindeki Çin ithalatına koyduğu yüzde 25’lik ‘ek gümrük vergi uygulaması’ yürürlüğe girdi. Ayrıca Trump, -Pekin’in iradesine boyun eğmedikçe- bu tür uygulamaların daha fazlasını yapacağını vaat etti.
Çin Hükümeti, Trump’ı “ekonomi tarihindeki en büyük ticaret savaşını başlatmasıyla” suçladı. ABD’nin ürettiği ithal mallara benzer ek gümrük vergileri uygulayarak Amerika’ya misilleme yaptı.
Peki ama bu ticaret savaşının her iki ekonomiye etkisi nasıl olacak?
İngiltere gibi ülkelerde yayılma etkileri ne olacak?
Bu ticaret savaşlarının ortalığı daha da kızıştırması mümkün mü?
YENİ TARİFELER NELER?
Trump’ın Çin menşeli teknoloji ürünlerine uygulama kararı aldığı 50 milyar dolarlık gümrük vergilerinin ilk bölümü yürürlüğe kondu.
Bu vergiler; nükleer reaktörler, gaz türbinleri, hava ve gaz sıvılaştırıcı makineler, fırınlar ve ticari bulaşık makineleri gibi ürünleri kapsıyor.
16 milyar dolar değerindeki ürünleri içeren gümrük vergilerinin ikinci bölümü ise iki hafta içinde yürürlüğe girecek.
Trump, Çin’i Amerikan endüstriyel fikri mülkiyetini çalmasıyla suçluyor.
Eğer Pekin yönetimi, Amerikan fikri mülkiyetine saygı duymaz ve kendi iç pazarlarını ABD mallarına açmayı reddederse Trump, ABD’nin yıllık 500 milyar dolar değerindeki Çin ithalatının tamamını hedeflemeye hazır olduğunu söyledi.
ÇİN’İN TEPKİSİ NE OLDU?
Çin’den tepki çok hızlı geldi.
Çin, ABD’de yetişen soya fasulyesi, tıbbi donanım ve ham petrol ithal mallarına ek gümrük vergisi getirdi. Şangay’daki Gümrük yetkilileri çoktan ABD ithalat geçişlerinin geciktiğini belirtiyor.
TİCARET KARGAŞASI İKİ EKONOMİYİ NASIL ETKİLEYECEK?
Makroekonomik boyutta incelenecek olursa, Oxford ekonomisi, bu vergilerin, bu yıl her bir ülkenin büyümesine yüzde 0.1 ve 0.2 oranı arasında ket vuracağını tahmin ediyor. Belki bu çok fazla etkili görünmeyebilir, ancak verilere göre ABD ‘nin geçen seneki büyümesi 19.4 trilyon dolar ve Çin ekonomisi ise 12 trilyon dolardı. Bu da 30 milyar dolar ile 60 milyar dolar arasında bir kayıp anlamına geliyor.
Mikroekonomik boyutta ise, Trump böyle devam ederse, Apple gibi birçok ABD firmasına zarar veriyor olacak.
Ayrıca ithal edilen mallar daha pahalı hale geleceğinden ABD’li tüketiciler de ABD’deki işletmeler kadar zarar görebilecek.
Washington think-thank kuruluşu, Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü, ABD-Çin tarife savaşının her iki taraf için de “kendilerini yıkacağı” yorumunu yapıyor.
PEKİ YA DÜNYANIN GERİ KALANINA NE OLACAK?
Trump Çin’i yalnızca tarifelerle vurmuyor, aynı zamanda Avrupa, Kanada ve Meksika çelik ve alüminyumuna da yüksek vergiler uyguluyor.
İngiltere bankası bazı simülasyonlar yaptı. Buna göre önümüzdeki üç yıl boyunca, küresel boyutta bir ticaret savaşının küresel GSYIH‘ye yüzde 2.5 oranında, İngiltere ekonomisine ise yüzde 2 oranında bir darbe vurabileceğini öngörüyorlar.
Bu İngiltere de dahil olmak üzere Avrupa otomotiv endüstrisi üzerinde felaket bir etkiye sebep olacak.
Bankanın simülasyonlara göre, yüzde 5 lik bir darbe ile ABD bu savaşın kaybedeni olacak!
BUNDAN SONRA NE OLACAK?
Bu ticaret savaşı Beyaz Saray yani Trump’a bağlı olarak körüklenebilir. Trump’ın düşüncelerinin değişebileceğini gösteren çok az sebep var. Trump, “ticaret savaşlarının kazanılmasının kolay olduğunu” öne sürdü ve ABD’nin, dünyanın geri kalanının ticaret açığına sebep oluyor gerçeği, ABD’nin kaybedeceğinden daha fazla kaybedecekleri anlamına geliyor.
Diğer bir ihitmal ise, ABD’nin ekonomik iç kargaşasından dolayı Trump’ın caymasına zorlayabileceği yönünde.
Ancak bu kavgasız gerçekleşmeyebilir. Trump’ın çelik vergilerine karşılık olarak yeni uygulamaya konulan AB gümrük vergilerinden kaçınmak adına, ABD motosiklet üretici firması Harley Davidson, geçtiğimiz ay ABD dışında daha fazla üretim gerçekleştireceğini açıkladı. Buna karşılık devlet başkanı, Milwaukee merkezli şirketi “feragat etmek” ile suçladı ve vergilendirme ile tehtid etti.
Bu da, Trump’ın şu anki politikasını değiştirmek yerine, ekonomik sıkıntılar sebebiyle başkalarını suçlamaya çalışacağını gösteriyor.
Yazan: Ben Chu
Çeviren: Ebru Özkan
Kaynak: Independent
