NEYSE, EVREN KAÇ YAŞINDA?
- Evrenin tam yaşı uzun süredir tartışılmaktadır. Bu tartışmaya giren yeni bir katılımcı, evrenin önceki değerlendirmelere ve tahminlere göre önemli derecede daha genç olduğunu iddia ediyor.
- Bilim adamları, yıldızların hareketini yerçekim alanlarındaki çarpışmayla takip etmek için “Kütle çekimsel (yerçekimsel) merceklenme” olarak bilinen şeyi kullanarak ışık bükülmesine neden oldu.
- Bilim adamları, yalnızca iki yerçekimi merceğine ulaşabilecekleri konusuna dikkat çekiyorlar. Buradaki hata için büyük bir pay bulunuyor.
Almanya’daki Max Planck Enstitüsündeki araştırmacılar, evrenin aslında daha önceki düşüncelerimizin aksine 2 milyar yıl daha genç olduğuna inanıyor. Bilim adamları, evrenin son hızlı genişlemesine dikkat edilmesi gereken gözlemlere dayanarak, evrenin 13,8 milyar değil, 12 milyar yaşın altında olduğunu düşünüyor.
Dünya görüşünde Güneş bir yıldız iken, ona bakıldığında durağan gibi görülebilir. Ancak yıldızlar, aslında tıpkı diğer tüm astronomik varlıklar gibi yavaşça hareket eder. Astrofizikçiler, başlangıçta Edwin Hubble tarafından ortaya konan Hubble sabiti (Ho) olarak bilinen bir sayıya koydukları yıldızların hareketlerini yakından takip ederek kabaca evreni tarihlendirebilirler. Astronomi çalışmasında en temel sayılardan biri olarak görülüyor; Harvard Profesörü John Huchra bir keresinde “Muhtemelen şimdiye kadar yapılmış en önemli kozmolojik keşif.” açıklamasını yapmıştı.
Max Planck ekibi hubble sabitinin yükseldiğini buldu. Daha önceki hesaplamalara göre Hubble sabiti, 13.8 milyar yıl ile bağlantılı olarak 70 idi. Evrenin 12 milyarın altındaki yaşı ile ilişkili olarak yeni sayı 82.4. Ancak bu durumu hala birçok bilim insanı saptamaya çalışıyor. Bilim insanları, bu yeni sayının bile milyarlarca yıl azalabileceğine dikkat çekiyor.
Bir basın açıklamasında, Almanya’daki Max Plank Enstitüsü’nün baş yazarı Inh Jee “Galaksideki yıldızların nasıl hareket ettiğine dair büyük bir belirsizlik var.” açıklamasını yaptı.
NESNE NE KADAR BÜYÜKSE BÜKÜLME DE O KADAR BELİRGİNDİR
Jee’nin ekibi, Einstein’ın görelilik teorisi ile ilk tahmin edildiği gibi kütle ışığının büküldüğünü gösteren yer çekimsel merceklenme olarak bilinen şeyi kullandı. Uzayda büyük bir cismin çekim alanı, bir yıldız veya bir gezegen gibi, gelen ışığı bükecektir. Çünkü bu büyük cisimlerin uzaya yayılan yerçekimi alanları var. (Dünyanın Ay’ı nasıl kontrol edebildiği gibi). Gelen ışık büyük bir mesafede kırılıp yansıyabilir. Bu, uzayın geniş alan bölgelerini saptırabilir.
Nesne ne kadar büyükse, bükülme de o kadar belirgindir.
NESNELERİN PARLAKLIĞINI DEĞİŞTİRME ÖZELLİĞİ
Ekip, zaman gecikmeli olarak bilinen özel bir çeşit yer çekimsel mercek kullandı. Max Planck ekibine göre, zaman gecikmeli mercekleme, “Hesaplamalarda bilgi toplamak için uzaktaki nesnelerin parlaklığını değiştirme” özelliğini kullanıyor.
Jee ve ekibi, yıllardır devam eden “evrenin yaşı” hakkındaki bir tartışmaya girdiler. 2013 yılında Hubble sabit sayısı 67 olan bir Avrupa takımı ortaya çıktı, bu yılın başında NASA bilim adamları bu sayıyı 74 ile sabitledi. Yapılan en yeni hesaplama, farkına varılacak şekilde diğer hesaplamalardan daha büyük.
En azından söylemek gerekirse; evren kadar kocaman ve komplike bir şeyin yaşını tespit etmek zordur. Jee, ekibinin sayısının bir uyarı ile geldiğini kabul ediyor. Onların sayısı, mevcut olan sadece iki yerçekimi merceğini kullanırken ortaya çıktı. Bu, takımın hata tolerans olasılığı içerecek kadar büyük… Evrenin aslında hesaplanandan daha yaşlı olabileceği, belirgin ölçüde daha genç olmadığı anlamına gelir.
JAMES WEBB TELESKOBU
Bilim adamları, yayınladığı bildiri metninde “Hubble sabitinin değerini daraltmak için daha fazla mercekleme sistemi gözlemine ihtiyaç duyulacak.” açıklaması yapıldı. Diğer bir ifadeyle, evren hakkında daha fazla verinin olması, daha fazla bilim adamı onun yaşını belirleyebilecek. İyi olan şey ise, “James Webb Uzay Teleskobu” nihayet geliyor gibi görünüyor.
Çeviren: Berivan Sabiha Şanlı
Kaynak: popularmechanics
