E-ticaret, ülkemizde yıllar içerisinde büyük gelişmeler kat ederek hayatımızın her alanına dokunacak hizmetleri bizlere sağlamaktadır. Bugün ülkemizde 48 milyon internet kullanıcısı bulunmakta. Yani 41,5 milyon internet kullanıcısı istisnasız her gününü internet üzerinde dolaşarak geçiriyor. Her yaş aralığının farklı ihtiyaç ve ilgi alanlarının olması, beraberinde e-ticaret mağazalarının da geniş ürün yelpazesine sahip olmalarını gerekli kılmakta.
Tüketimin sınırlara ulaştığı sanal dünyada alışveriş alışkanlıkları kuşaklara göre de büyük farklılıklar gösteriyor. Kuşakların alışveriş alışkanlıklarının incelendiği Deloitte’un “Millenials and Beyond” raporuna göre 10 tüketiciden 7’si alışveriş yapmak için indirim günlerini takip etmekte. En yoğun indirim takip eden kuşak ise X ve Y kuşağı. Google’ın araştırmaları ise e-ticaretteki satın alımların yarısının Y kuşağı tarafından gerçekleştirildiğini bizlere göstermiştir.
Peki E-ticaret Son Beş Yılda Ne Tür Gelişmeler Yaşadı?
2016
TÜBİSAD verilerine göre ülkemiz 2016 yılında 17.5 milyar TL’lik e-ticaret hacmine ulaşmıştır. Toplam perakendeden e-ticaretin elde ettiği pay %3.5 seviyesindedir. 2016 verilerini incelediğimizde e-ticaretin gelişmeye başlamış olduğunu görsek de günümüze göre ne kadar yol kat ettiğini anlayabiliriz.
2017
2017 yılında e-ticaret hacmi yüzde 37 büyüyerek 42,2 milyar TL’ye ulaşmıştır. Bir önceki yıla baktığımızda e-ticaretin ve e-ticaretle bağlantılı diğer alanların da önemli ölçüde geliştiğine tanıklık ediyoruz. 2016 yılına göre azımsanmayacak rakamlara ulaşılmasına rağmen e-ticaretin toplam perakende pazarına oranı yüzde 4,1 ile gelişmekte olan ülkelerin altında kalmış durumdadır. Ancak teknoloji alanında öngörülen gelişmeler neticesinde durumun hızla düzelteceği düşünülmekteydi.
2018
2018 verilerine göre sektörlere göre perakende dışı işlemler için 28,4 milyar TL, perakende işlemleri ise 31,5 milyar TL olarak belirtilmektedir. 2018 yıllık büyüme değerlerine bakıldığında ise TL bazında %42’lik bir büyüme oranı gözlemlenirken, ABD Doları bazında %7’de kalan bir büyüme gerçekleşmiştir. Online perakendenin önemli bir başlığı olan çok kanallı online perakendenin 10,7 milyar TL’lik bir getiri sağladığı görülmektedir. Diğer başlık olan sadece online perakendenin katkısı ise 20,8 milyar TL’dir. Bu sayının oluşmasında online pazar yerlerinin katkısı ise %50 düzeyinde olmuştur. Pazaryeri platformlarının tüketiciler tarafından benimsenmiş olması ve pazaryeri iş modelinin, tedarikçilerin iyileştirme alanları olmak ile beraber geçtiğimiz 2 yıl içerisinde kaydettiği ilerlemelerin olumlu bir geri dönüşü olduğu söylenebilmektedir.
Türkiye’de 2017 yılında %4,1 olan online perakendenin toplam perakendeye oranı, 2018 yılında %5,3’e yükselmiştir. Bu oranla Türkiye’nin gelişmekte olan ülkelerin ortalamasına ulaşabildiği görülmektedir.
2019
E-ticaret hacmi 2019 yılı itibariyle 36 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. 2019’un ilk 5 ayında Covid-19 salgını sürecinden dolayı e-ticaret hacmi, geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 48 artarak 63,3 milyar lirayı bulmuştur. Bu rakamların toplam e-ticaret tutarının yüzde 85’i yurt içi harcamalardan, yüzde 9’u diğer ülkelerin bizim ülkemizin e-ticaret sitelerinden yaptığı alışverişlerden, yüzde 6’sı ise vatandaşlarımızın yurt dışı sitelerden yaptığı alışverişlerden oluşmaktadır.
2020
2020’nin ilk 6 ayında e-ticaret hacmi, geçen yıla göre yüzde 64 artarak 91,7 milyar TL oldu. Ülkemizin ilk 6 aylık verilerine göre toplam e-ticaret hacmi 91,7 milyar TL olurken bunun 91 milyar TL’sini yurt içi harcamalar oluşturdu. Türkiye’nin diğer ülkelerden alımları 4,5 milyar TL iken, diğer ülkelerin Türkiye’den alımları 3,7 milyar TL olarak ölçümlendi. 2020 yılında e-ticaret hacmi, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 64 oranında büyük bir gelişme yaşadı.
E-ticaret sektörünün gelişimini yıllara göre incelediğimizde online alışveriş alışkanlıklarının artık hayatımızın ne kadar içerisinde olduğunu görüyoruz. E-ticaretin dünyada ve ülkemizde yarattığı yoğun etkileşim sebebiyle markalar, sosyal medya platformlarını marka bilinirlikleri ve geniş hedef kitlelere ulaşarak satış arttırmak için kullanmaktadırlar. Hedef kitleler büyüdükçe ihtiyaçları da farklılaşarak güncel ve çeşitli ürün beklentisi de aynı ölçüde artmaktadır. Ülkemizin e-ticaret hacmindeki artış firmalara harekete geçmeyi ve fiziki mağazalarının dışına çıkarak onlineda mağaza açmanın zamansızlığını vaat ediyor.
Sektörün en iyi e-ticaret yazılımlarını geliştiren Ticimax, İdeSoft, T-Soft ve EticaretYap gibi önemli yazılım şirketlerinden EticaretYap.com yöneticisi Selçuk Mollaibrahimoğlu konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Ülkemizde e-ticarete geçmek için kafasında soru işaretleri bulunan tüm firmalara özel ücretsiz e-ticaret danışmanlığı ve e-ticaret paketleri sunarak hiçbir yazılım altyapısıyla uğraşmalarına gerek kalmadan girişimcilere destek olmak istediğini belirten Selçuk Mollaibrahimoğlu tüketicilerin deneyimlerine odaklı e-ticaretin zamanla ön planda yer almasıyla müşteri davranışlarının ölçümlenerek verilere dayalı iş modellerinin geliştirilmesinin gerekliliğini ve firmaların yatırım planlamalarında e-ticaretin ilk sıralarda yer alması gerektiğine vurgu yapmıştır.
