İtalya, coronavirüsün en fazla can aldığı ülke konumunda. İtalya’da toplam vaka sayısı güncel olarak 115,242… Hayatını kaybedenlerin sayısı ise 13,915. Popüler Akım olarak İtalya’nın Milano şehrinde yaşayan Rabia Araç ile İtalya’da coronavirüsle mücadele hakkında bir röportaj yaptık. İtalya’daki sosyal yaşamı, sağlık sistemi ve hastanelerin durumu ve İtalya’daki basının şeffaflığı hakkında sorular sorduk. Kendisine geçmiş olsun dileklerimizi iletiyor, cevaplarından dolayı teşekkürlerimizi sunuyoruz. Röportajı hazırlayan üyemiz Melis Berfin Bayar’a da ayrıca teşekkür ederiz.
Hazırlayan: Melis Berfin Bayar
1. HOŞ GELDİN ÖNCELİKLE RABİA, BİZE BİRAZ KENDİNDEN BAHSEDER MİSİN?
Merhaba ben Rabia ARAÇ, 25 yaşındayım. Liseyi İstanbul’da bitirdikten sonra üniversite için İtalya’ya geldim. 2017’den beri burada İç Mimarlık yapıyorum. Şu an Milano/Lombardia da yaşıyorum.
2. ORADA YAŞAYAN BİRİ OLARAK GÖZLEMLERİNİ BİZİMLE PAYLAŞMANI RİCA EDECEĞİM. HALKIN BU KRİZLE İLGİLİ DÜŞÜNCELERİ NEDİR, NE KONUŞULUYOR ŞU AN İTALYA’DA, DEVLET NEYİ EKSİK YAPTI ?
Koronavirüs Çin’de ilk başladığı zaman burada ve dünyada insanlar haberlerde izleyip sadece üzülüyordu, kimse bir gün bu bizim de başımıza gelebilir ve hatta İtalya’nın Çin’den daha kötü bir hal alacağını tahmin edemedi. Böyle söylüyorum çünkü; Çin’in yüz ölçümüne ve nüfus oranıyla İtalya’yı kıyasladığımızda verilerin ne denli çarpıcı olduğu ortada. Olan bitenlerle ilgili tüm hatayı devlete yüklemek doğru olmaz; halkın bilinçsizliğini gözardı etmemek gerekir, ayrıca doktorların da başta yanlış açıklamaları olduğunu düşünüyorum.
İtalyan hükumeti böylesi bir krizle ilk kez karşılaştığı için doğal olarak ne yapacağını bilemedi. Sorun ta en başında engellenebilirdi; hastaneler henüz dolmamışken ülkeyi sadece bir veya iki hafta kapatsalardı yani şu an yaptıklarını başta yapsalardı bugün bu durumda olmazdık diye düşünüyorum.
Yönetim yalnızca nelere dikkat etmemiz gerektiği konusunda öneriler yapılıyordu, bazı insanlar konuyu basit bir virüs olarak gördü: “Bize bir şey olmaz, ölenlerin hepsi yaşlılarmış gençlere bulaşmıyormuş, abartmaya gerek yok” gibi yorumlar yapılıyordu. Bir seferinde eczanelerde maske ararken erkek arkadaşım halime gülüp eczacının birine “Sizce de kız arkadaşım abartmıyor mu, siz ne düşünüyorsunuz durumla ilgili ?” diye tiye alarak bir soru sordu ve eczacı, “Aman canım çok abartılıyor; her yıl trafik kazalarında daha çok insan hayatını kaybediyor ama yine de korunmak lazım.” gibi anlamsız bir cevap verdi. Aslında halkın çoğu böyle düşünüyor ve buna inanıyordu; çünkü bazı doktorlar yayın organlarında virüsü halka bu şekilde lanse etti.
“VİRÜS ÜLKEDE BÜYÜK BİR YIKIMA SEBEP OLDU”
Hastalık o kadar hızla ilerledi ki kimse fark edemedi. Birden bire ülkedeki hastaneler doldu, hayatını kaybedenler için yer bulunamadı, yaşatılması konusunda hastalar arasında seçim yapılmaya başlandı, her gün yüzlerce ölü ve tanı gelmeye başladı, öyle ki bu hastalık bizleri kurtarmalarını beklediğimiz doktor ve hemşirelere bulaştı ve böylelikle sağlık sistemi bir koldan çökmüş oldu. Yani biz virüsü tanımaya çalışırken virüs ülkede büyük bir yıkıma sebep oldu.
3. SOKAĞA ÇIKMA YASAĞI İLE İLGİLİ ÖNLEMLER VE KARARLAR NE DURUMDA?
HükÜmet sık sık sokağa çıkma yasağının içeriğini değiştiriyor. İlk vakayla birlikte gerekli rijit kararı alarak, hiçbir sebeple sokağa çıkılmayacak veya gerekmedikçe (temel ihtiyaç eksiklerinin tamamlanması) dışarı çıkılmasını yasaklamış olsaydı, defalarca sokağa çıkma yasağı ile ilgili yeni bir madde eklemekle vakit kaybetmemiş olurdu. Halk hala “İtalya demokratik bir ülkedir, burada istediğimizi yaparız” deyip işe, spora, sosyal alanlara gidiyor. Metrolar ve otobüsler çalışmaya devam ediyordu; fakat devlet neyse ki yakın zamanda bu konudaki hatasını anlayıp onları da devre dışı bırakma kararı aldı. Ülkenin yalnızca %60’ı evlerinde kalarak karara uymayı başarabilmiş. O yüzden elle tutulur bir sonuç elde edilemedi henüz.
4. BU SÜREÇTE DEVLET EKONOMİYİ NASIL YÖNETİYOR, BİR SONRAKİ ADIM İÇİN İTALYA’NIN PLANI NEDİR?
İş yerleri kapanan çalışanların maaşlarının %80’i devlet tarafından karşılanacak; fatura, kredi, kira ve kredi gibi giderlerin bir süreliğine durdurulacağı açıklandı; lakin kararın ne zaman yürürlüğe gireceği henüz belli değil. Serbest meslek mensuplarına da 600 euro devlet desteği verilecek, işini kaybetmiş olan vatandaşa ise bu oranın biraz daha altında yardım yapılacak. Şu an virüs kadar konuşulan konu da bu… Bu kararlar ne zaman uygulanmaya geçecek?
Destek formundan yararlanabilecek kişilerin öncelikle SGK sitesine başvurması gerekiyormuş. Öte yandan haksızlık olan, işini kaybetmiş vatandaş durumdan en çok etkilenen olsa da onlar pastadan en küçük dilimi alacak. İyi tarafı ise şubat ayından itibaren kimse herhangi bir sebepten dolayı işinden çıkarılamayacak, iyi ya da kötü bir işi olanlar için tablo çok da vahim değil, en azından endişelenecek daha başka konuları var, sağlıklarını korumak.
Bir sonraki adım ne olacağı tam olarak belli değil, Avrupa Birliği’nin vereceği cevaba bağlı. Başbakan eğer ki 10 gün içinde Avrupa Birliği taleplerine cevap vermezse anlaşmalarını sonlandıracaklarını açıkladı…
5. VİRÜSTEN HAYATINI KAYBEDENLERİN SAYISINA BAKTIĞIMIZDA HAFTALARDIR İVME DİK TARMANIŞTA. HALK YETERİNCE BUNUN CİDDİYETİNDE DEĞİL Mİ YA DA ŞÖYLE SORAYIM; İTALYA DEVLETİ HALKINA YETERİNCE BİLİNÇLENDİRME YAPMIYOR MU?
Devlet bilgilendirme yapıyor, “Evden çıkmamanızı rica ediyoruz” diyor fakat dediğim gibi, halkın yalnızca %60’ı uyarılara sirayet ediyor. Baskı uygulaması olmayan bir devlet olduğu için rica ile de bir yere varamıyorlar. Düne kadar sokaklar maraton gibiydi, sosyal mesafe kuralına aldırış etmeden parklarda spor yapılıyordu, tabi şu an bu da yasaklandı.
6. GÜNDE ORTALAMA KAÇ KİŞİYE TEST YAPILIYOR? İTALYA’YA EN BÜYÜK YARDIMI ÇİN’İN YAPTIĞI DOĞRU MU? DİĞER AVRUPA ÜLKELERİNİN YARDIM ETMEMESİ ÜLKEDE VE YAYIN ORGANLARINDA NASIL YANKI BULDU?
Test en çok Lombardia bölgesinde yapılıyor ve günde 5000 testin üstüne çıkamadıkları açıklandı; çünkü şu anki kapasite bundan ibaret. Kesinlikle günlük test sayısının daha çok olduğu kanaatindeyiz ancak ne yazık ki hükumetin elindeki testler tükenmek üzere.
En büyük yardımın Çin’den geldiği doğru çünkü Çin’de bu kriz başladığı zaman, İtalya elindeki materyallerin birçoğunu oraya gönderdi.
Üzülerek belirtmeliyim ki, İtalya ve İspanya dışındaki Avrupa ülkelerine kızgın. İspanya’yı dışarıda tutuyoruz; çünkü durumları ortada, en az bizim kadar desteğe ihtiyaçları var…
7. BASIN ŞEFFAF MI? BİZLER BALKONLARINDAN KRİZİ NEŞELERİYLE İDARE ETMEYE ÇALIŞAN, BİRBİRLERİNE MORAL VEREN, ROMANTİK BİR İTALYA GÖRÜYORUZ. FAKAT MADALYONUN DİĞER YÜZÜ NASIL? HASTANELER, SAĞLIK PERSONELLERİ VE EKİPMANLARI NE DURUMDA?
Basının şeffaf olduğuna inanıyoruz, en azından bu sebeple her durumdan haberdar oluyoruz, e bu da bizi bir nebze rahatlatıyor. İtalyanlar her zaman morallerini yüksek tutan, neşeli ve kreatif yönleri ile tanınırlar. Şu an olduğu gibi, böylesi zor bir zamanda da demoralize olmamak için herkes kendince yollar deneyerek dünyaya da bir açıdan örnek oluyor.
Hastaneler, sağlık personelleri ve ekipmanlara gelecek olursak maalesef tablo hiç iç açıcı değil. Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamayı alıntılayacak olursak, “Diz çökmüş” durumda.
Dünyanın önde gelen İtalyan tekstil markaları bugünlere Milano sayesinde geldiklerini ve şimdi sıranın kendilerinde olduğunu belirterek doktor ve hemşirelere maske, önlük, vb. ürünler dikerek yardımda ve milyonlarca Euro bağışta bulundular. Ünlü alkol üreticileri dezenfektan üretimine geçti. Devlet ve halk el ele vererek birlikte aşacağımıza inanıyoruz.
Bunlarla birlikte yeni hastaneler inşa edildi, bilim insanlarımız cihaz eksiklerimizin giderilmesi adına yeni solunum cihazı üzerinde çalışıyorlar. Arnavutluk ve Küba’dan da tıbbi destekler var, doktorlarını gönderiyorlar.
8. MARKETLERDEKİ ÜRÜNLERDE FİYAT ARTIŞLARI VAR MI YA DA YAŞANDI MI?
Kesinlikle yiyecek, içecek, ilaç gibi temel giderlerde hiçbir artış söz konusu değil; tam aksine üretici firmalar gece gündüz üretmeye devam ederek eksikleri tamamlama gayretindeler. Fakat bazı el dezenfektanları ve maskelerde bir miktar artış var, bunun sebebi artık bulunamıyor olduklarından.
9. İTALYA’DA YAŞLI NÜFUS DİĞER AVRUPA ÜLKELERİNE GÖRE DAHA MI FAZLA?
Mevcut duruma bir sebep değil ama İtalya’nın %1-2 oranla diğer Avrupa ülkelerinden daha fazla 65 yaş ve üstü nüfusa sahip olduğu bir gerçek.
10. YAŞADIĞINIZ DENEYİMLER SONRASI BİZLERE NE GİBİ TAVSİYELERDE BULUNABİLİRSİNİZ?
Bu durumda tek gerçek ve samimi önerim ‘evinizde kalmanız ‘yönünde. Ekonomi kriteri yok sayılamaz bir unsur; fakat yeniden inşası da mümkün. Evimizde kalarak, sağlıklı beslenerek, sporumuzu yaparak, moralimizi yüksek tutarak bağışıklık sistemimizi güçlü tutup bu virüs ile savaşabilir ve hatta galip gelebiliriz.
Türkiye’de hala işine devam etmesi gereken binlerce kişi var, bu kişiler için söyleyebileceğim tek şey sosyal mesafelerine dikkat etmeleri ve 1 metre kuralına uymaları.
Bilim bu konuda ikiye ayrılmış olsa da yeniden değerlendirilen bir diğer önemli husus maske ve bunun doğru ve bilinçli kullanımı. Elleri sık sık sabun ile yıkamak, ellerimizi yüzümüzden mümkün olduğunca uzak tutmak başlıca önlemlerimizden. Dışarıdan getirdiğimiz tüm malzemelerimizi temizlemek de ayrıca gerekli, virüsün kıyafette de bir süre yaşadığını unutmamız gerekir. Bu yüzden dışarıdan geldiğimizde elbiselerimizi dolaba asmadan muhakkak havalandırmalıyız.
Marketler hiçbir nedenden ötürü kapanmayacak ya da rafları boş kalmayacaktır; korkup stok yapmaya lüzum yok, en az sizin kadar sizden sonra gelecek kişilerin de bu malzemelere ihtiyaç duyabileceğini unutmamız lazım.
İyi tarafından bakacak olursak krizi fırsata çevirmek için de harika bir zaman… Kendimize ayıracak bolca vaktimiz var. Rehavete kapılıp geleceğiniz için endişelendiğinizde unutmayın ki şu an tüm dünya bununla mücadele ediyor ve yalnız değilsiniz; ancak sağlıklı ve evinizde güvendesiniz.
B: Peki çok teşekkür ederiz güzel bilgi ve fikirlerin için, ağzına sağlık Rabia.
R: Açıklama yapma fırsatı verdiğiniz için asıl tüm Popüler Akım ailesine teşekkür ederim, umarım sözlerimiz birçok insana ulaşır ve bir farkındalık yaratır… Temiz ve sağlıklı bir dünyada karantina dan sonra görüşmek üzere, sadece biraz sabır her şey çok güzel olacak.
