Corona virüs salgın hastalığı dünyayı etkilemeye başladığından beri insanların gündeminde dünyada gerçekleşmiş diğer pandemiler konuşulmaya başlanmıştır. Daha önceleri pandeminin ne olduğunu bile bilmeyen binlerce insan varken son iki yıldır kimsenin ağzından düşmeyen bir kelime haline gelmiştir. İnsanlık olarak bu iki yıl içinde bizler de bir salgın hastalığın içinde yaşamaya başladığımız için elbette çoğumuz dünyada gelmiş geçmiş diğer salgın hastalıkları da merak etmeye başladık. Doğal denge içinde ortaya çıkan virüsler veya hastalıklar yüzyıllardır insanlık tarihini etkilemiş ve milyonlarca insanın hayatını kaybetmesine sebep olmuştur. Yazımızın devamını okuyarak tüm bu salgın hastalıkları, salgın hastalıklarda ölen insan sayılarını, salgın hastalıklara karşı alınan tedbirleri öğrenebilirsiniz.
1. HIV/AIDS
Dünyada aktif olan salgın hastalıkların başında AIDS gelmektedir. Edinilmiş bağışıklık eksikliği şeklinde de bilinen bu hastalık en az 31 milyon insanın hayatını kaybetmesine sebep oldu. İlk defa 1976 yılında ortaya çıktığı düşünülen hastalık Dünya Sağlık Örgütü tarafından çıkış tarihi olarak teyit edildi. 2005-2012 yılları arasında yoğunlaşan hastalık ortalama olarak her yıl 1.6 milyon insanın ölümüne sebep oluyor. HIV pozitifin ise ortalama 35 milyon insanda bulunduğu tahmin edilmekte.
2.Grip Salgını
Günümüzde kolay bir şekilde atlattığımız grip hastalığı 1960’lı yıllarda insanların yoğun bir şekilde ölümüne sebep olmuş bir hastalıktır. Influenza isimli virüsün sebep olduğu bu rahatsızlık halk arasında grip olarak bilinmektedir. Grip, solunum yollarını etkilemektedir. Influenza virüsü mutasyona uğrayarak H3N2 olarak isimlendirilen bir hale dönüşmüş ve 1968 yılında bir milyon insanı öldürmüştür. Hong Kong nüfusunun %15’inin ölümüne sebep olan bu hastalık ortalama olarak %5’lik bir ölüm oranına sahiptir. ABD, Avrupa, Avustralya ve Hindistan gibi çoğu bölgede etki olan Grip hastalığı günümüzde hala pek çok insanın hayatını kaybetmesine sebep olmaktadır.
3.Asya Gribi
İnfluenza virüsü 1968 yılından ortalama 12 yıl önce de insanları etkilemeye başlamıştır. Çin’de ortaya çıkan ve H2N2 olarak adlandırılan Asya Gribi’nin kaç kişiyi öldürdüğü tam olarak bilinmemektedir. Yine de DÖS verilerine göre ortalama 2 milyon insanın bu hastalık ile öldüğü düşünülmektedir.
4.İspanyo Gribi
İnfluenza salgını Birinci Dünya Savaşı sonrası tüm dünyada etkisini yoğun bir şekilde göstermiştir. H1N1 olarak adlandırılan bu virüs yaklaşık olarak 3 yıl etkisini göstermiştir ve 500 milyon insanı etkilemiştir . Bu salgından etkilenerek ölenlerin sayısı tam olarak bilinmese de ortalama 20 veya 50 milyon insanın öldüğü düşünülmektedir. Korona virüs pandemisinden farklı olarak İspanyol Gribi genç insanları da etkilemiştir.
5.Kolera Salgını
19. ve 20. yüzyıllarda ortaya çıkan Kolera, bu dönemler arasında en fazla kişinin ölümüne sebep olan salgınlardandır. 80’li yıllardan bu yana Kolera salgını farklı şekillerde yaşanmaya devam etmektedir. Osmanlı Devleti’de Kolera salgınlardan etkilen ülkeler arasındadır. Türkiye’de pek fazla hissedilmeyen salgın, 7. Kolera salgını olarak hala devam etmektedir. 6. Kolera salgını Hindistan’da ortaya çıkmış ve Türkiye’de de etkili olmuştur. Hastalık Hindistan’da 800 binden daha fazla insanın hayatını kaybetmesine sebep olmuştur. Diğer salgınlardan farklı olarak Kolera hastalığına virüs değil “vibrio cholerae” isminde bir bakteri sebep olmuştur.
6.Kara Ölüm
14. yüzyıldaki en etkili pandemi Kara Ölüm olarak adlandırılan Veba salgınıdır. 1346-1353 yılları arasında görülen bu salgının tam olarak kaç kişiyi öldürdüğü bilinmese de en az 73 milyon kişinin Kara Veba yüzünde öldüğü düşünülmektedir. Hatta bazı araştırmacılar 200 milyon insanın Kara Veba yüzünden öldüğünü belirtmektedir. Asya’da ortaya çıkan veba salgını Avrupa’ya giden ticari gemiler ile o bölgelerde de etkili olmaya başlamıştır. Özellikle Avrupa’nın şehirleşmiş bölgelerinde yaşayan çoğu kişi veba salgını ile hayatını kaybetmiştir. Tarih yazarları Floransa’nın üçte birinin bu hastalık ile öldüğünü söylemektedir.
7.Justinian Vebası
Kara Ölüm Vebası atlatıldığı sırada Ortaçağın sonlarında farklı bir veba salgını ortaya çıktı. Özellikle Bizans İmparatorluğu ve Akdeniz kıyılarında etkili olan bu salgın 25 milyon insanı öldürdü. Şuan ki İstanbul, o zamanın Konstantinapolis’inde günde 5 bin insanın Justinian Vebası sebebiyle öldüğü belirtilirken kentin toplam nüfusunun %40’ı bu veba yüzünden hayatını kaybetmiştir.
8.Antonine Vebası
Antonine Vebası 165 yılında başlamıştır. Veba olarak adlandırılan bir salgın olsa da çiçek veya kızamık hastalığı olduğu düşünülmektedir. Roma askerleri tarafından bu vebanın Anadolu, Mısır, Yunanistan ve İtalya’ya taşındığı düşünülmektedir. Roma ordusunu neredeyse yok eden Antonine Vebası 5 milyondan fazla insanın ölümüne yol açmıştır.
